Vroeger was alles makkelijker, iedereen was verzekerd, je had het ziekenfonds en daar zat alles in. Je bril, je traplift, de dokter, het verpleeghuis, alles werd daar van betaald, zonder eigen bijdrage. Maar in al onze wijsheid (er vanuit gaande dat wij er zelf voor gekozen hebben in ons democratisch landje) besloten we de marktwerking op de zorg toe te passen. Ongelofelijk veel geld en moeite was hier mee gemoeid. Maar inmiddels is het zo ingewikkeld geworden in de zorg, dat de zorg zelf heel ziek is.

Het onderwijsparadijs van Europa. Zo wordt Finland genoemd. Finse lagereschoolleerlingen hebben van alle Europese landen het minste uren les en het minste huiswerk. Toch scoren ze het beste op internationaal PISA-onderzoek. Hoe ze dat flikken? Met gemotiveerde leraren, grote speelplaatsen en veel knuffels. Zonder punten.

Op de speelplaats van de Pöllönkangasschool in Oulu ligt de sneeuw zo hoog dat de basketring nog net boven de berg uitpiept. De leerlingen druppelen in skioutfit de schoolpoort binnen. Als de skipakken en -laarzen zijn uitgetrokken en de leerlingen op kousen naar hun klaslokalen wandelen, ziet deze school er niet zo verschillend uit van een Vlaamse school. “Verrassend. Wij dachten hier de modernste onderwijsvormen en technieken te zien”, zegt Georges Vanderwegen, directeur van De School in Kessel-Lo die in het kader van een Comeniusproject samen met drie andere Vlaamse leraren een week in Finland les volgt. In de plaats daarvan lange gangen, grote en kleine klassen met banken netjes in rijen of in een U-vorm, krijtbord of smartboard vooraan … “Het onderwijs in Finland is redelijk traditioneel”, zegt juf Heli Grönroos. Waar zit dan het verschil met de andere landen die allemaal slechter scoren in internationale onderzoeken? “Ik denk dat onze leerlingen gelukkiger zijn op school. En daardoor liever en beter leren.”

Drie jaar dezelfde klas

Hoe bereiden wij onze kinderen voor op de wereld van morgen? Een samenleving die voortdurend verandert, waarin zekerheden weg zijn gevallen en waarin een hoge mate van flexibiliteit nodig is? En hoe past de school in de maatschappij waarin zij straks werken, doorleren en nu al leren leven?

Er is een grote emancipatiebeweging op gang aan het komen in het onderwijs. Tegenlicht zoomt in op drie scholen waar bevlogen bestuurders, schoolleiders, leraren en betrokken ouders de 'vaste waarden’ van het onderwijs ter discussie stellen: de indeling in verschillende klassen en leerniveaus gebaseerd op gestandaardiseerde toetsen, de traditionele afbakening van de verschillende vakken terwijl de natuur en onze hersens dat onderscheid helemaal niet maken, schooltijden die meer verband lijken te houden met de CAO van de leraren dan de ontwikkeling van leerlingen. Kan dat niet anders? Hoe kun je elke leerling het onderwijs aanbieden dat het beste bij ze past? Volgens Arnold Jonk, hoofdinspecteur Primair Onderwijs, is er meer ruimte voor vernieuwing dan mensen vaak denken, want onderwijsvrijheid is een groot goed in Nederland.

Op de vernieuwingsschool Niekée in Roermond begonnen ze dit schooljaar in samenwerking met de Open Universiteit met een geheel nieuwe leerroute: Agora. Binnen Agora volgen kinderen onderwijs zonder traditionele vakken, lessen, roosters of cijfers. Maatwerk bieden ze, en die vrijheid krijgen ze van de inspectie. Ook het onderwijs per schoolniveau is er afgeschaft, want volgens bedenker Sjef Drummen worden kinderen in het huidige systeem veel te snel voorgesorteerd op niveau. Uiteindelijk moeten de leerlingen wel eindexamen doen, daar komen ze in het huidige systeem niet onderuit. Maar de school denkt op hun manier veel meer uit de kinderen te halen en garandeert een diploma op instroomniveau. Op z’n minst.  Op het Hyperion Lyceum, in Amsterdam-Noord, werkt Leraar van het Jaar Jasper Rijpma. Hij is docent Geschiedenis en Grote Denkers, een nieuw vak, net als bijvoorbeeld Lifestyle Informatics. Op deze nieuwe school is er alle ruimte voor hem en zijn collega’s om de les- en toetsmethode aan te passen aan de leerstijl en interesse van de individuele leerlingen. Ze denken er zelfs over om zonder rector verder te gaan, nu de pionierende eerste rector een nieuwe lerarenopleiding gaat opzetten, waar docenten in het voortgezet onderwijs zich kunnen ontwikkelen tot 'meester-docenten’. En we gingen kijken op een basisschool, waar het misschien wel het moeilijkst is om passend onderwijs te bieden, omdat de groep kinderen nog veel diverser is qua achtergronden en capaciteiten dan in het voortgezet onderwijs. De School in Zandvoort is vanuit particulier initiatief ontstaan en biedt regulier basisonderwijs. Maar wel op een ongewone manier: de school is 50 weken per jaar van 8 tot 18 uur open. Want waarom zou je opvang en onderwijs niet samenvoegen, zodat je flexibele tijden en persoonlijke leerwegen kunt bieden? Ouders worden actief betrokken bij het onderwijs aan hun kinderen en de planning daarvan, en kinderen leren aan de hand van thema’s, waardoor leerstof en excursies samenhang bieden en kinderen zich leren te verhouden tot de wereld om hen heen.

Zie uitzending Tegenlicht op zondagavond 1 februari 2015  http://tegenlicht.vpro.nl/nieuws/vooruitblik.html

wil je reageren, dat kan onder lees meer         

en,  als je lid bent,  in onze LinkedinGroup https://www.linkedin.com/groups/Hoe-bereiden-wij-onze-kinderen-3578272.S.5965835340643074048?trk=groups_most_recent-0-b-ttl&goback=%2Egmr_3578272

Tegenlicht meetup op 4 februari http://www.dezwijger.nl/133963/nl/tegenlicht-meet-up-36-de-onderwijzer-aan-de-macht

Met dank aan Cynthia Reindersma voor het toesturen van de Inspirerende speech van Jim Carrey om van de wereld een betere plek te maken. Eerlijk gezegd ben ik zelf niet eens zo verzot op zijn films, maar deze speech vind ik echt zo te gek goed… het meest waardevolle geschend dat wij elkaar kunnen geven:

Kijk, luister en geniet!

Onze kinderen lopen het risico om 'schermzombies' te worden. Met die forse claim komt de Belgische neuropsychiater en bedrijfsconsultant Theo Compernolle. Hij ziet dat in een groeiend aantal gezinnen tablets en Ipads als een verkapte babysitter gebruikt worden 'omdat de kleintjes er zo lekker rustig van worden'. Maar daardoor missen ze een deel van hun ontwikkeling dat ze nooit meer in kunnen halen. Liesbeth Staats over een forse waarschuwing aan de Ipad-generatie. Kijk de reportage van Brandpunt onder  lees meer

Dat onze visie over opvoeding en onderwijs vooruitstrevend is, wordt ons vaker verteld. In de jaren heb ik diverse Directeuren van scholen en onderwijzers   horen zeggen; "Ingrid de tijd is nog niet rijp, we zijn nog niet zover...maar ga vooral door met je werk.

Nu zie ik steeds meer signalen van groen licht...en dat komt ten goede van de ontwikkeling van  onze kinderen....het maakt me blij en dankbaar als kinderen in hun hart en kunnen geraakt worden doordat ze onderwezen worden op een natuurlijke manier die bij hen past......dat ze mogen zijn wie ze zijn.

Met belangstelling volgen wij de stappen van de eerste  samenwerking van een school voor speciaal onderwijs en een gewone basisschool in Roermond. De Balans en De t. Alfonsusschool gaan onder één dak en de leerlingen worden gemixt.. De nieuwe school heeft voorlopig de naam Synergieschool gekregen.

Onder lees meer vind je een artikel over de Synergieschool hierover van de Limburger en tevens kan je een korte  animatie  bekijken  die uitlegt wat passen onderwijs is.